З мэтай вывучэння этнаграфічных тканін нашай мясцовасці  Чарнаруцкая сельская бібліятэка разам з супрацоўнікамі Шклоўскага раённага  краязнаўчага музея  і навучэнцамі мясцовай сярэдняй школы правялі экспедыцыю  па вёсках Чарнаручча, Ступляны, Рамшына.

 

У ходзе краязнаўчай экспедыцыі выявілася, што ў насельніцтва дзе-нідзе яшчэ захаваліся даматканыя ручнікі, посцілкі, абрусы, падузорнікі, асобныя часткі адзення.

Вось якія успаміны запісаны са слоў старажыла в. Ступляны  Аўдзеенка Анастасіі Аксёнаўны (1924 г.н.):  «Апошні раз ставілі кросны  ў нашай сям’і ў 1940 – 1941 гг. Ткацкі станок называўся ў нашай вёсцы «ставы». Кросны ставілі восенню, калі пачынаўся пост, іх ставілі мужчыны.    
   

​

​

Маці заўжды казала: «Пойдзем снаваць кросны». Ніколі не снавалі ў панядзелак, нядзелю і святы, бо гэта быў грэх. Можна было ткаць палатно і ў каляды, але толькі да абеду. З 10 гадоў прала самастойна на калаўроце. Бакавыя часткі станка называліся – «ставы». Набор састаўных частак кроснаў – «прычындалле». Палатно намотвалася на «навоі». Пра даўжыню гатовага палатна казалі: наткала тры губкі палатна. Адна «губка» – 8 метраў. Для ткацтва выкарыстоўвалі льняныя ніткі, іх бралі і за аснову і на ўток. Каб адбяліць палатно, мачылі яго ў рэчцы, расцілалі на лугу, каб сохла. Так з нядзелю, можа і больш, пакуль адбеліцца. Каб з льнотрасты атрымаць белыя ніткі, яе лажылі на дзве палкі ў сажалку. Ляжала там нядзелю, потым яе сушылі, мялі, трапалі, часам з валакна пралі белыя ніткі. Маглі і фарбаваць ніткі перад тканнем. Фарбы маці купляла на рынку, ці абменьвала на харчы. Вілі пляцёнку, мачылі, білі пранікам чалавек 5 – 6, каб крэпкая была, потым сушылі. Маці яе перацірала, каб мякчэйшыя былі, затым навівалі аснову з гэтых нітак. Пафарбаванымі ніткамі ніколі не навівалі аснову. Каб пафарбаваць пляцёнку, у чане кіпяцілі ваду, сыпалі парашок, клалі пляцёнку, мяшалі палкай, каб фарба раўнамернай была, затым білі пранікам, сушылі і навівалі. Снавалі з матавіла. Калі памыляліся, накідваючы ў ніты ці бёрды, казалі «перамот». Снавалі ніткі на сцяне, выкарыстоўваючы «сноўку». Снавалі ў две ніткі. Даўжыня паміж колышкамі снавальні называлася «губка». Снавалі ў 4 – 5 губак для ручнікоў, 10 – 12 губак для палатна. Ткалі ў 8 пасмаў палатно для ручнікоў, 10 – 12 пасмаў палатно для сарочак, адзення. Пасма – колькасць нітак асновы, 1 пасма – 15 нітак. Калі ўводзілі ніткі ў ніты і бёрды, казалі «уводзяць». Звычайна ўводзілі самі па памяці, або глядзелі на вытканыя рэчы. Узоры перадаваліся з пакалення ў пакаленне, старыя людзі казалі, што іх нельга мяняць. Было і так, што памыляліся пры накіданні. Памылкі называліся «адна цэпка», потым іх спраўлялі. Для самага  тонкага палатна бёрда называлася «кужэльная», для посцілак – «посцілкавая», «суконная». Скручанае палатно называлася «жруба». Ткалі і палоскамі, і ў клетку. Узорыстае палатно ткалі пры дапамозе дошчачкі – «бральніцы». Узоры былі: «дымка», «ёлачка», «васількі», «вяночак», «ромбы», «жучкі», «крыжыкі», «у кветкі», «у вочкі». 

Вось так тлумачылі мясцовыя майстрыхі таямнічасць і цудадзейнасць абуджэння прыроды пасля зімовага сну, стварыўшы ўзор сонца ў выглядзе ромба з адросткамі-прамянямі.

Зямлю зашыфроўвалі гэткім жа ромбам, але з прамянямі ўнутр. Укампанаваўшы сімвал сонца ў сімвал зямлі, майстрыхі вобразна паказвалі, як спалучэнне жыццёвых сіл сонца і зямлі абудзіла прыроду, наступіла вясна.

Ромб – першы  сімвал жыццёвасці, дабратворнасці і, мабыць, першая сімвалічная выява, знак  жыцця і дабра. Ромбы былі грабеньчатыя, канцэнтрычныя, з падоўжанымі канцамі, запоўненыя разеткамі ці крыжамі. Для арнаменту характэрны былі прамалінейнасць абрысаў даволі буйных матываў, прастата і яснасць узораў, спакойны рытм чаргавання аднародных элементаў, гарызантальная і вертыкальная сіметрыя малюнка. Яны ўспрымаліся таксама як знакі сонца, агню, зямлі, неба, вады, свету і  праяўляліся ў тым, што контуры адной фігуры маглі быць адначасова контурамі другой, а ў адным малюнку, дзякуючы выкарыстанню прынцыпа наслойвання, спалучаліся некалькі розных па маштабу фігур, якія тым не менш захоўвалі адзіны цэнтр і паралельнасць ліній. Тыповым прыкладам наслойвання з’яўляліся канцэнтрычныя ромбы ці разетка (крыж) у рамбічным контуры. За падобнай сувяззю паміж фігурамі праглядваецца ідэя агульнай гармоніі і цэласнасці прыроды і сусвету. 

Узор, які спалучае сімвалы зямлі і сонца, шырока вядомы ў нашай мясцовасці. Калісьці яго можна было бачыць у кожнай сялянскай хаце, паколькі ён лічыўся цудадзейным. Называюць яго па-рознаму: Жыццё, Вясна, Ярыла. Гэта адзін з найстаражытных сімвалаў, у якім зашыфравана вялікая таямніца жыцця.
Часцей сустракаюцца больш умоўныя сімвалы Ярылы, звычайна ў выглядзе арнаментальных разетак з прамянямі, якія адыходзяць убок, прычым гарызантальныя адросткі прамяні крыху большыя. Як бачым, матыў падобны на ўжо вядомы нам сімвал Сонца, і гэта невыпадкова. Некаторыя ткачыхі гаварылі, што Ярыла – сын Сонца.

Падобны на зорку і матыў з шасці-васьмі ліній, якія перасякаюцца пад прамым вуглом. Нагадвае ён узор Нівы (Маці-Карміцелькі). Тут, відаць, адлюстравана сувязь з народнымі павер'ямі.