Жывое дрэва
рамёстваў
Каб соль не страціла
Уласцівую ёй солкасць,
А песня – гукаў
Трапяткіх і кволых,
Вясёлка – колераў,
Каханне – шчырасці,
А чалавек – душы сваёй,
Вялікай несмяротнай –
На свеце існуе мастацтва.
Сяргей Дзяргай
Сведения о народных умельцах аг. Городец
Алейнікава Валянціна Васільеўна
1960 года нараджэння, пражывае ў аг. Гарадзец. Працуе бібліятэкарам у Гарадзецкай сельскай бібліятэцы. Больш за 10 гадоў займаецца вышыўкай гладдзю. Вышывае абрусы, сурвэткі, ручнікі. З 2006 года захапілася бісерапляценнем і вышываннем крыжыкам. Больш за ўсё ў Валянціны Васільеўны работ з бісеру. Гэта розныя кветкі: лілеі, незабудкі, цыніі, рамонкі, пралескі, ружы, аксаміткі, васількі; дрэвы: елка, хвоя, бяроза, рабіна, бансай, гранатавае дрэва і іншыя.
З 2010 года ў бібліятэцы працуе аматарскае аб'яднанне «Свет тваіх захапленняў», якім кіруе бібліятэкар Валянціна Васільеўна. За гэты час змянілася шмат удзельнікаў, якім цікава гэта творчасць.
Іванова Вольга Канстанцінаўна
1954 года нараджэння, пражывае ў аг. Гарадзец. З дзяцінства была захоплена вышыўкай крыжыкам. Праз гады гэта стала яе любімай справай. Зараз у Вольгі Канстанцінаўны цэлая калекцыя работ. Многія працы раздараны сваякам, сяброўкам. Майстрыха з задавальненнем прадстаўляе свае работы на выставы, якія ладзяцца на святах рознага ўзроўню.
Выстава ў г. Шклове
1987 года нараджэння, пражывае ў аг. Гарадзец Шклоўскага раёна. Колькасць спосабаў, тэхнік, матэрыялаў для пляцення трасе ўяўленне. Але самымі запатрабаванымі, на сённяшні дзень, лічыцца пляценне з папяровых трубачак. Гэты від мастацтва Вольга Уладзіміраўна асвойвала з дапамогай Інтэрнэту. Ёй вельмі хацелася ўвасобіць эксклюзіўныя задумы ў сваіх працах.
Для сапраўднага майстра яго творчасць не проста любімае захапленне, а стан вынаходлівай душы. Толькі пры гэтай ўмове самыя смелыя, нестандартныя задумкі чалавек здольны ўвасобіць у дзіўныя рэчы. Тады яму гэтая праца дорыць радасць, асалоуа, а усім, хто побач – радасць і захапленне.
Вольга Уладзіміраўна працуе майстрам-метадыстам у Гарадзецкім Доме рамёстваў. Цяга да творчасці перарасла ў сапраўднае майстэрства. Таксама майстрыха асвойвае такія віды творчасці, як вышыванне мярэжкай, ткацтва. Праводзіць майстар–класы ў розных напрамках: навагоднія цацкі, велікодныя сувеніры, падарункі да Дня жанчын. Ва ўсіх гэтых напрамках дэкаратыўна–прыкладной творчасці Лайкова В. У. дасягае высокага ўзроўню майстэрства. Больш таго, Вольга Уладзіміраўна дзеліцца сваім майстэрствам, навучае дзяцей і дарослых майстэрству пляцення, вышыўкі мярэжкай.
Лайкова Вольга Уладзіміраўна
1951 года нараджэння, пражывае ў аг. Гарадзец. Ніна Васільеўна займаецца вышываннем гладдзю больш 20 гадоў. Вышыванне дастаўляе Ніне Васільеўне задавальненне і радасць. У гэтым выглядзе рукадзелля выяўляецца яе творчая індывідуальнасць асобы. Пачалося ўсё з ніткі, іголкі ды кавалка тканіны. Як мастак пэндзлем, так вышывальшчыца ніткай адлюстроўвае навакольны свет і перадае настрой. Перабіраючы гэтую прыгажосць, даешся дзіву таму, што могуць тварыць рукі майстра.
Насонава Ніна Васільеўна
Стукалава Святлана Віктараўна
1975 года нараджэння, пражывае ў аг. Гарадзец. Скончыла Магілёўскае вучылішча культуры. Працуе загадчыцай Гарадзецкага сельскага Дома культуры. Ужо з дзяцінства стала займацца вязаннем на спіцах. Любоў да жаночага рукадзелля перарасла ў захапленне на многія гады. З часам стала займацца бісерапляценнем і вышываннем крыжыкам, увасабляючы ў сваіх працах сваё бачанне навакольнага свету.
Адкрываць свет для іншых, бачыць у звыклым прыгожае – самае галоўнае ў яе жыцці.
На выставах у Гарадзецкім сельскім Доме культуры можна ўбачыць наступныя яе працы: «Гейша», «Яна», «Кветкі» «Нацюрморт», серыя работ «Знакі задыяку» і іншыя.
Ціханава Галіна Іванаўна
Тое, што Галіна Іванаўна – чалавек захоплены, зразумець няцяжка. Дастаткова паглядзець ёй у вочы, у якіх свеціцца няхітрая дабрыня. Або паслухаць яе развагі аб прыгажосці. Аб паэзіі, схаванай, здавалася, у самых звычайных рэчах. Даўно заўважана: больш за ўсё даведаешся пра чалавека, калі ён распавядае аб справе, якая стала сэнсам яго жыцця. Галіна Іванаўна вучыць дзяцей саломапляценню, вышыўцы, вязанню, тонкасцям працы з пацеркамі. Яна выхоўвае закаханасць у рамёствы, якія нельга паставіць на паток. Кожнае з іх індывідуальнае і непаўторнае. І складаецца не з тэорыі і практыкі, а з народных традыцый. З цярпення і велізарнай працавітасці. А калі да гэтага прырода дадасць яшчэ і талент, то паўстане з'ява, названая «народны майстар» .
Нарадзілася ў 1968 годзе ў Брэсцкай вобласці. Скончыла Магілёўскае педагагічнае вучылішча ім. К. Д. Ушынскага. Бабуля і мама Галіны Іванаўны займаліся вышыўкай і ткацтвам. Дзядуля плёў кошыкі, лапці і шыракаполыя капелюшы ад сонца. Вось так ад кожнага продка патроху і перадалося майстэрства. Пераехаўшы жыць у вёску Гарадзец, Галіна Іванаўна арганізавала гурток вышыўкі гладдзю. У 2000 годзе быў арганізаваны гурток для пачаткоўцаў па саломапляценню, дзе не толькі пераймалі мастацтва, але і надалі сучаснае бачанне саломапляценню. Вырабы з саломкі зараз ўпрыгожваюць наш побыт, радуюць вока. Падвесныя канструкцыі, саламяныя кветкі неаднаразова былі прадстаўлены на фестывалях–ярмарках, творчых выставах, у тым ліку і міжнародных.
Пад кіраўніцтвам Галіны Іванаўны працуе раённы Дом рамёстваў у аграгарадку Гарадзец, трапляючы ў сцены якога, ужо ў холе пачынаеш здзіўляцца багаццю цікавых рэчаў, якія выкананы рукамі спецыялістаў гэтай установы культуры і іх выхаванцаў. Створаны Дом рамёстваў у 2008 годзе. Разам з Галінай Іванаўнай працуюць два майстры–метадысты Людміла Грачова і Юлія Люп, якія развіваюць народныя рамёствы і промыслы, навучаюць падрастаючае пакаленне і мясцовае насельніцтва у гуртках, арганізуюць і праводзяць выставачную дзейнасць і рэалізуюць вырабы народнай творчасці.
На базе Дома рамёстваў функцыянуе 5 аб’яднанняў дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, дзе дзецям і дарослым перадаюцца навыкі па такіх відах рамёстваў, як саломапляценне, бісерапляценне, тэкстыльная і абрадавая лялька, лоскут і праца з прыродным матэрыялам.
Работнікі з асаблівым гонарам распавядаюць аб сваіх напрацоўках і дасягненнях. Напрыклад, яны пашылі аўтарскую калекцыю адзення з лёну і ўпрыгожылі яе саломкай. Зараз майстры гэтай установы культуры працягваюць папаўняць яе новымі сукенкамі. У такіх уборах вучні Дома рамёстваў ужо дэбютавалі на раённых святах, а плануюць выступіць у іх і на абласных мерапрыемствах.
Галіна Ціханава ўзначальвае узорную дзіцячую студыю дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва «Залатая саломка», якую наведваюць вучні Гарадзецкага ВПК д/с – СШ. Глыбока захопленая сваёй справай, Галіна Іванаўна выхоўвае ў дзяцей закаханасць у рамёствы, вучыць іх быць цярплівымі і працавітымі, тады ў кожнай іх працы, выкананай з саломы – гэтага сонечнага прыроднага матэрыялу, няхай гэта будзе аб’ёмнае пляценне, або лялькі, або ўмела упрыгожаная саломкай адзенне, адчуваецца іх непаўторнасць і арыгінальнасць.
– Імкненне ўпрыгожыць свой дом, зрабіць рэчы сваімі рукамі, спазнаць радасць творчасці – натуральнае жаданне чалавека, – лічыць Галіна Ціханава. Асабліва важна спасцігнуць азбуку мастацкага рамяства, валоданне тэхнікай якога перарасце ў трывалыя прафесійныя навыкі, пашырыць магчымасці творчага пошуку. І тады спатрэбіцца трохі часу для таго, каб зрабіць насценнае пано, цацкі з саломкі, ўпрыгожыць вопратку вышыўкай, выканаць арыгінальны сувенір.
Першапачаткова эксперыментуючы сама, вывучыўшы неабходную літаратуру, успомніўшы навыкі народных майстроў, Галіна Іванаўна вучыць дзяцей бачыць прыгажосць навакольнага свету, прышчапляе ім уменне ўвасобіць яе ў мастацкіх вырабах.
Пад кіраўніцтвам Галіны Іванаўны студыя «Залатая саломка» атрымала званне «ўзорная». Вырабы, створаныя рукамі ўдзельнікаў студыі, дэманстраваліся на раённых, абласных і рэспубліканскіх выставах народнай творчасці, Міжнародным фестывалі «Залатая пчолка» і іншых значных мерапрыемствах. Ды і сама Галіна Ціханава прымае актыўны ўдзел у выставах і фестывалях, у правядзенні народных святаў і абрадаў, майстар–класаў і ў іншай культурна-масавай працы. Яна – нязменная ўдзельніца калектыву «Вітанне» Гарадзецкага СДК і клуба «Краязнаўца» пры бібліятэцы.
– А яшчэ я збіраю матэрыял для мясцовага музея баявой і працоўнай славы, праводжу тут экскурсіі — распавядае яна. – Актыўна займаюся інфармацыйна-аналітычнай працай і вяду выдавецкую дзейнасць. З калегамі распрацоўваем і афармляем буклеты даследчых экспедыцый. Напярэдадні падрыхтавалі інфармацыйны буклет «Прыказкі і прымаўкі нашай мясцовасці». Зараз працуем над даследчай работай «Ўпрыгожванне народнага касцюма». Гэта вельмі цікава!
Калі мяне зацвярджалі дырэктарам раённага Дома рамёстваў, я выдатна разумела, якая адказнасць кладзецца на мае плечы. Бо ад мяне у нейкай ступені залежыць: абарвецца або не тонкая нітка, якая злучае нас, сённяшніх, з рамёствамі векавой даўнасці. Я вучу дзяцей бачыць прыгажосць навакольнага свету, прывіваць ім уменне ўвасобіць яе ў мастацкіх вырабах. І кожны раз – не па шаблоне. У свеце столькі ўсяго зроблена і прыдумана. Застаецца толькі тое, што створана душой. Мы пастаянна ўдзельнічаем у разнастайных творчых выставах. У тым ліку і міжнародных. І вось перамога: нам прысвоена званне ўзорнага калектыву «Залатая саломка».
Калі мяне зацвярджалі дырэктарам раённага Дома рамёстваў, я выдатна разумела, якая адказнасць кладзецца на мае плечы. Бо ад мяне у нейкай ступені залежыць: абарвецца або не тонкая нітка, якая злучае нас, сённяшніх, з рамёствамі векавой даўнасці. Я вучу дзяцей бачыць прыгажосць навакольнага свету, прывіваць ім уменне ўвасобіць яе ў мастацкіх вырабах. І кожны раз – не па шаблоне. У свеце столькі ўсяго зроблена і прыдумана. Застаецца толькі тое, што створана душой. Мы пастаянна ўдзельнічаем у разнастайных творчых выставах. У тым ліку і міжнародных. І вось перамога: нам прысвоена званне ўзорнага калектыву «Залатая саломка».
Творчыя здольнасці работнікаў і выхаванцаў раённага Дома рамёстваў працягнуць знаходзіць увасабленне ў іншых цікавых і самабытных вобразах і формах. Работнікі з асаблівым гонарам распавядаюць аб сваіх напрацоўках і дасягненнях. Напрыклад, яны пашылі аўтарскую калекцыю адзення з лёну і ўпрыгожылі яе саломкай. Зараз майстры гэтай установы культуры працягваюць папаўняць яе новымі сукенкамі. У такіх уборах вучні Дома рамёстваў ужо дэбютавалі на раённых святах, а плануюць выступіць у іх і на абласных мерапрыемствах.
– Мне прыйшла ідэя стварыць серыю адзення пад назвай «Мая Беларусь», – распавядае майстар-метадыст Людміла Грачова. – Ёсць сукенкі, якія аб’яднаныя тэматыкай «Світанак». На адным з нарадаў прышылі з саломкі сонца, а на астатніх – васількі і каласы. Змайстравалі адпаведныя галаўныя ўборы з саломкі. Ёсць тэматыка «Я люблю Беларусь» і многія іншыя. Глядзяцца такія рэчы на нашых дзяўчынках вельмі прыгожа і арыгінальна.
Штогод майстрыхі Гарадзецкага Дома рамёстваў вядуць актыўную падрыхтоўку да свята Купалле «Александрыя збірае сяброў». «Робім вянкі з саломкі, каляровых нітак з даданнем штучных кветак, лёну, – распавяла дырэктар Дома рамёстваў Галіна Ціханава. – Робім васількі для афармлення тына, снапочки. А госці свята могуць купіць нашу сувенірную прадукцыю, звязаную з Купаллем: сурвэткі, святочныя лялькі «Купалінка», саламяныя лялькі, вянкі з саломы і лёну, саламяныя кветкі, якія звычайна карыстаюцца вялікай папулярнасцю.
Дзейнасць па традыцыйнаму захаванню і адраджэнню мастацтва вядзецца на працягу ўсёй працы Дома рамёстваў. Акрамя ўдзелу ў выставах і фестывалях, гэта яшчэ і збор матэрыялу для мясцовага музея баявой і працоўнай славы, правядзенне народных святаў і абрадаў, майстар-класаў, даследчай дзейнасці і іншай культурна–масавай работы.
Необорванная нить : Галина Тихонова руководит районным Домом ремесел в Городце // Беларусь Сегодня . – 2013. – 28 ноября. – С. 5.
Подлипская, Т. Радость творчества : о работе Дома ремёсел агрогородка Городец Шкловского района / Т. Подлипская // Могилевская правда. – 2018. – 15 февраля. – С. 3.
Ревяко, Е. У истоков ремесла / Е. Ревяко // Ударны фронт. – 2015. – № 10. – С. 3.